مدل مرجع OSI چیست؟

در این مطلب آموزشی به معرفی و کاربرد ۷ لایه مدل مرجع OSI می‌پردازیم. این مدل شامل لایه‌هایی است که برای ارتباطات شبکه‌ای، برقراری ارتباط، تشکیل یک‌ شبکه و انتقال داده در بستر شبکه طراحی شده است، که اطلاعات باید از این لایه‌ها عبور کند. در ادامه با ۷۲۴نت همراه باشید تا این ۷ لایه OSI را مورد بررسی قرار دهیم و درباره آن بیشتر بدانیم. اگر قصد دارید قبل از شروع درباره شبکه بیشتر بدانید پیشنهاد می‌کنیم مطلب شبکه چیست و چه اهدافی را دنبال می‌کند؟ را مطالعه کنید.

منظور از مدل مرجع OSI چیست؟

زمانی که قرار است ساختمانی بسازیم احتیاج به یک نقشه برای ساختن داریم تا مشخص کنیم محل درب، پنجره، اتاق‌ها، لوله کشی و سیم کشی کجا می‌‌باشد. در شبکه و راه اندازی نیز نیاز به یک نقشه داریم که آن هم مدل ۷ لایه می‌باشد.

کاربردهای مدل OSI

1. از وضعیت و آنالیز شبکه و تبادل های شبکه بهره مند می‌شویم.
2. اگر مشکلی در شبکه به وجود بیاید می‌دانیم مشکل از کجاست و باید کجا را بررسی و رفع مشکل کنیم تا مشکل حل شود.

نکته: لایه‌ها از پایین به بالا شماره گذاری می‌شوند به دلیل آن که رفع اشکال شبکه (troubleshooting) از پایین به بالا انجام می‌شود.

7 لایه مدل مرجع OSI

لایه اول : phisycal layer یا لایه فیزیکی

اولین مرحله یا اولین لایه در مدل مرجع OSI لایه فیزیکی است. برای برقراری و اتصالات شبکه اولین کار این است که به چه سخت افزارهایی نیاز داریم مثل کابل، کارت شبکه، هاب، روتر و سایر تجهیزات که در شبکه به کار می‌رود. استانداردهای لایه فیزیکی بیشتر به نحوه انتقال، سیگنالینگ دیتا، جنس مدیا و… مربوط است.

لایه دوم : Data link layer یا لایه پیوند داده

این لایه اسامی مختلفی دارد و این امری کاملا طبیعی در دنیای شبکه می‌باشد، اسامی دیگر این لایه عبارتند از:

• Hardware address layer
• MAC address layer
• Physical layer

تمامی دستگاه‌های فیزیکی مانند اکسس پوینت‌ها، سوئیچ‌ها و البته مودم را در برمی‌گیرد. در این لایه پر اهمیت ترین اتفاقی که رخ می‌دهد آدرس دهی است، تمام کارت‌های شبکه دارای آدرسی به نام MAC address یا آدرس فیزیکی هستند. هر کارت شبکه‌ای که به صورت وایرلس یا کابلی کار کند، برای مثال دستگاه‌هایی نظیر کامپیوتر، لپ تاپ، پرینتر، موبایل و … دارای یک آدرس ۴۸ بیتی بر مبنای ۱۶ است که به آن مک آدرس گفته می‌شود.

لایه سوم : network layer یا لایه شبکه

لایه شبکه یا Router layer یا IP address layer همان لایه‌ای است که عمل روتینگ یا مسیریابی در آن انجام می‌شود. تمام IPها در این لایه قرار دارند و وظیفه این لایه مشخص کردن ارسال و دریافت پَکِت می‌باشد تا متوجه شود چند مسیر ایمن وجود دارد و در مرحله دوم مشخص می‌کند که بهترین مسیر برای ارسال اطلاعات کدام است.

لایه چهارم : Transport layer یا لایه انتقال

این لایه یک اتصال منطقی نقطه به نقطه بین دو پایانه ارتباط مثلا بین دو دستگاه کامپیوتر ایجاد می‌کند. در این لایه دو روش برای این کار وجود دارد:

1. اتصال گرا (connection-oriented) : وظیفه این روش ارسال اطلاعات در پروتکل TCP/IP است. در این پروتکل که اتصال گرا می‌باشد وظیفه کنترل جریان با قابلیت اعتماد بالا را دارد.
2. غیر اتصال گرا (connectionless) : که مربوط به ارسال در پروتکل یو دی پی (UDP) می‌باشد. این پروتکل غیرمتصل می‌باشد و برخلاف پروتکل TCP/IP از سرعت بسیار بالایی برخوردار است، اما قابلیت اعتماد آن کمتر است.

لایه پنجم : session layer یا لایه نشست

این لایه دقیقا نقش یک منشی جلسه در محل کار را بازی می‌کند که وظیفه هماهنگی جلسه بین مدیران را اجرا می‌کند مانند اطلاعاتی که قرار است تبادل شود و مدت زمان جلسه را تایین می‌کند. Session layer نیز ارتباط بین دو لایه را برقرار می‌کند و به طور کلی وظیفه سه کار را دارد :

• make : ایجاد کردن جلسه
• maintain : مدیریت جلسه
• terminate : پایان

لایه ششم : Presentation layer یا لایه نمایش

همانطور که از اسم این لایه پیداست راهکار نمایش اطلاعات را به ما نشان می‌دهد. وظیفه این لایه رمزنگاری، فشرده سازی اطلاعات و قالب بندی داده‌ها می‌باشد و همچنین پکیج بندی اطلاعات شبکه و هماهنگی با سیستم عامل در جهت ارسال اطلاعات را بر عهده دارد.

لایه هفتم : application layer یا لایه کاربردی

این لایه وظیفه ارتباط بین برنامه های کاربردی و سیستم عامل را ایجاد می‌کند. همان طورکه از نام آن معلوم است متوجه می‌شویم که این لایه با برنامه‌ها در ارتباط است برای مثال اگر شما بخواهید از گوگل کروم استفاده کنید و وارد گوگل شوید باید پورت http برای ارسال درخواست خود استفاده کنید که این کار در لایه هفتم OSI انجام می شود، پروتکل‌های موجود در لایه هفتم:  HTTP ، FTP ، TELNET ، SNMP ، POP3 و… می‌باشند.

در این مطلب به توضیح ۷ لایه‌ی مدل مرجع OSI پرداختیم و پی بردیم که هر لایه برای خود وظیفه‌ای را در جهت ساخت و راه اندازی شبکه ایفا می‌کند. از اینکه همراه ما بودید از شما سپاس گزاریم. اگر می‌خواهید از خدمات شبکه در کرج و تهران بهره مند شوید و از مشاوره رایگان استفاده کنید با ما تماس بگیرید.